Τι είναι οι καρκινικοί δείκτες;
Οι καρκινικοί δείκτες αποτελούν ένα πολύτιμο εργαλείο για την παρακολούθηση της βιολογικής πορείας του καρκίνου και της ανταπόκρισής του στην εφαρμοζόμενη θεραπεία.
Η ανάγκη να αναγνωρίσουμε αν κάποια κύτταρα του σώματος δεν υπόκεινται στο ρυθμιστικό σύστημα της αύξησής τους, διηθούν δηλαδή πλησίον ιστούς ή σχηματίζουν μεταστάσεις, εμφανίζεται όταν ο ασθενής βρίσκεται στο στάδιο της υποψίας, μέχρι να γίνει η διάγνωση και αφού γίνει η διάγνωση ή ξεκινήσει η θεραπεία, ώστε να γνωρίζουμε την εξέλιξη της νόσου.
Η εκτροπή των κυττάρων σε καρκινικά θεωρείται ως απορρύθμιση των παραγόντων που τα οδηγούν στη φυσιολογική εξέλιξή τους ή σε αύξηση των υποδοχέων τους, σε ένα κυτταρικό επίπεδο που οδηγεί σε αυτοδιέγερση της ανάπτυξής τους.
Όταν ο καρκίνος αναπτύσσεται τα κύτταρα που τον συνιστούν, τα ίδια ή οι ιστοί του σώματος, παράγουν ουσίες που είναι δυνατόν να ανιχνευθούν στο αίμα, ή στα ούρα ή στους ιστούς.
Οι ουσίες αυτές, που είναι διαλυτές στο αίμα, αναγνωρίζονται ως καρκινικοί δείκτες.
Με τη μέτρηση των καρκινικών δεικτών επιτυγχάνονται τα παρακάτω:
- Έγκαιρη διάγνωση με την πρώιμη εύρεση του όγκου σε αρχικά στάδιο, το οποίο ενδεχομένως να οδηγήσει στην πλήρη θεραπεία του.
- Διαφορική διάγνωση από άλλες παθήσεις και καλοήθεις νόσους με παρόμοια συμπτώματα, με σκοπό την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας.
- Εκτίμηση της παθοφυσιολογίας και του μεγέθους του όγκου.
- Πρόγνωση της σοβαρότητας και της εξέλιξης της νόσου.
- Εκτίμηση της κλινικής σταδιοποίησης και ταξινόμησης του όγκου.
- Πρόγνωση της εξέλιξης της νεοπλασίας.
- Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της θεραπευτικής αγωγής, το οποίο αντικατοπτρίζεται σε μείωση της τιμής των καρκινικών δεικτών.
- παρακολούθηση του αποτελέσματος της θεραπείας, με στόχο την έγκαιρη ανίχνευση υποτροπής.
- Έλεγχος μεταστάσεων πριν εμφανιστούν τα κλινικά συμπτώματα.
Συνήθεις χρησιμοποιούμενοι δείκτες
PSA – Ειδικό προστατικό αντιγόνο
Ο συγκεκριμένος δείκτης συνήθως υπάρχει σε πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις στο αίμα των ενηλίκων ανδρών.Η αύξησή του ενδέχεται να σημαίνει την ύπαρξη καρκίνου του προστάτη. Ωστόσο, υπάρχουν κι άλλες καλοήθεις παθήσεις, όπως για παράδειγμα η υπερτροφία του προστάτου και η προστατίτιδα που προκαλούν αύξηση του PSA. Το PSA χρησιμοποιείται κυρίως για την παρακολούθηση της ανταπόκρισης του καρκίνου του προστάτη στη θεραπεία καθώς και για την έγκαιρη ανίχνευση υποτροπής.
PAP – Προστατική όξινη φωσφατάση
Παράγεται στον προστάτη και μικρές ποσότητες της ανιχνεύονται στο αίμα υγιών ανδρών. Εκτός από τον καρκίνο του προστάτη, αυξημένα επίπεδα PAP παρατηρούνται στο αίμα ασθενών με καρκίνο των όρχεων, με μη-Hodgkin λέμφωμα καθώς και σε άλλες μη νεοπλασματικές καταστάσεις.
CEA – Καρκινοεμβρυϊκό αντιγόνο
Το καρκινοεμβρυϊκό αντιγόνο (CEA) είναι μία γλυκοπρωτεΐνη που παράγεται φυσιολογικά από το έμβρυο και εκκρίνεται από τα κύτταρα του γαστρεντερικού συστήματος. Στους ενήλικες φυσιολογικά βρίσκεται σε πολύ χαμηλές τιμές. Ωστόσο το καρκινοεμβρυϊκό αντιγόνο τείνει να αυξάνεται σε περιπτώσεις κακοηθειών. Είναι κατά κύριο λόγο μη ειδικό και δεν χρησιμοποιείται από μόνο του στη διαγνωστική του καρκίνου.
Η εξέταση του συγκεκριμένου δείκτη φαίνεται να είναι αποτελεσματική στην έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου του παχέος εντέρου, με τα επίπεδα του CEA να αυξάνονται αρκετούς μήνες πριν από την κλινική εμφάνιση των συμπτωμάτων. Ασθενείς με μικρότερους όγκους που βρίσκονται σε αρχική φάση, έχουν χαμηλά ή και φυσιολογικά επίπεδα CEA, ενώ σε ασθενείς με προχωρημένους ή μεταστατικούς καρκίνους είναι πιθανό να εμφανιστούν υψηλότερα επίπεδα CEA.
Η μέτρηση των επιπέδων του CEA μπορεί επίσης να είναι χρήσιμη στην παρακολούθηση της ανταπόκρισης του ασθενούς στη θεραπεία του καρκίνου καθώς και για την παρακολούθηση ασθενών για πιθανή υποτροπή.
hCG – Χοριακή γοναδοτροπίνη
Η μέτρηση της β-χοριακής γοναδοτροπίνης στο αίμα χρησιμοποιείται για την έγκαιρη διάγνωση και την παρακολούθηση της εγκυμοσύνης, για τον έλεγχο ασθενών με τροφοβλαστική νόσο της κύησης (μύλη κύηση), για την αξιολόγηση και παρακολούθηση ασθενών με όγκους όρχεων καθώς και για την παρακολούθηση έκτοπων κυήσεων.
Αυξημένη συγκέντρωση ανθρώπινης χοριακής γοναδοτροπίνης κατά το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης παρατηρείται ορισμένες φορές σε φυσιολογική εγκυμοσύνη, αλλά μπορεί επίσης να είναι ένδειξη χοριακού καρκινώματος, μύλης κύησης ή πολλαπλής εγκυμοσύνης.
α-Φετοπρωτεΐνη
Η μέτρηση του συγκεκριμένου δείκτη χρησιμοποιείται κυρίως στον έλεγχο του καρκίνου των όρχεων, σε καρκίνους των ωοθηκών και σε ηπατοκυτταρικά καρκινώματα. Αυξημένες συγκεντρώσεις AFP έχουν επίσης βρεθεί σε ασθενείς με καλοήθη ηπατική νόσο (ιογενής ηπατίτιδα, κίρρωση), σε όγκους του γαστρεντερικού σωλήνα και στην αταξία τηλαγγειεκτασία.
Επιπλέον, η μέτρηση της α-Φετοπρωτεΐνης χρησιμοποιείται για τον έλεγχο ύπαρξη βλαβών του νευρικού σωλήνα στο έμβρυο, όπως για παράδειγμα η δισχιδής ράχη και η ανεγκεφαλία.
CA 15-3 – Καρκινικό αντιγόνο
Το καρκινικό αντιγόνο 15-3 (CA 15-3) είναι μία γλυκοπρωτεΐνη που έχει βρεθεί σε καλοήθη και κακοήθη νοσήματα του μαστού, καθώς και σε καρκίνο του μαστού με μεταστάσεις στο ήπαρ ή τα οστά. Οι υψηλότερες τιμές καρκινικού αντιγόνου 15-3 βρέθηκαν στον μεταστατικό καρκίνο του μαστού. Ο έλεγχος για το CA 15-3 είναι χρήσιμος στη διάγνωση του μεταστατικού καρκίνου του μαστού καθώς και για την παρακολούθηση της ανταπόκρισης των ασθενών στη θεραπεία του καρκίνου του μαστού.
CA 19-9 – Υδατανθρακικό αντιγόνο
Η μέτρηση του καρκινικού αντιγόνου CA 19-9 στον ορό χρησιμοποιείται ως συμπληρωματική εξέταση για τη διάγνωση και την παρακολούθηση του καρκίνου του παγκρέατος και για τη διαφορική διάγνωση του χολαγγειοκαρκινώματος μαζί με πρωτοπαθή σκληρυντική χολαγγειίτιδα από τους ασθενείς που πάσχουν μόνο από πρωτοπαθή σκληρυντική χολαγγειίτιδα.
CA 125 – Προστατικό ειδικό αντιγόνο
Μία συχνή αιτία αύξησης του δείκτη CA 125 είναι ο καρκίνος των ωοθηκών. Ωστόσο, η αύξηση του δείκτη παρατηρείται και σε άλλους τύπους καρκίνου, όπως της μήτρας, του παγκρέατος, του πνεύμονα και του πεπτικού συστήματος. Επιπλέον, αυξημένες τιμές CA 125 παρατηρούνται και σε μη νεοπλασματικές παθήσεις.
Πρόληψη και Διάγνωση
Η έγκαιρη διάγνωση για την πρώιμη ανεύρεση του όγκου σε αρχικά στάδια μπορεί να οδηγήσει στην πλήρη θεραπεία του, με τον προληπτικό ή προσυμπτωματικό έλεγχο και που σκοπό έχει να ανιχνεύσει την παρουσία του όγκου σε ασυμπτωματικά, φυσιολογικά και υγιή άτομα από τον γενικό πληθυσμό ή από ομάδες υψηλού κινδύνου πριν από την εμφάνιση συμπτωμάτων.
Για περισσότερες πληροφορίες ή για να κλείσετε το ραντεβού σας καλέστε μας στο 2108086345.